چیپست مادربرد چیست؟

چیپست مادربورد هسته مادربرد است که اجزای سازنده یک کامپیوتر را به هم متصل می‌کند، چیپست به عنوان واسطه‌ای بین CPU و سایر اجزا عمل می‌کند. این چیپست است که تعداد پورت‌های USB کامپیوتر، سرعت انتقال داده‌ها و خیلی چیزهای دیگر را تعیین می‌کند. بنابراین انتخاب صحیح سوکت CPU و چیپست مادربرد حائز اهمیت بسیاری است و تأثیر زیادی بر نحوه عملکرد رایانه شما دارد. اگر مایلید با اهمیت چیپست مادربرد و نقش آن در کامپیوتر آشنا شوید در ادامه مطلب با ما همراه باشید.

چیپست مادربرد چیست و چه نقشی دارد؟

مادربورد بستری برای اتصال بخش‌های یک کامپیوتر است و چیپست مادربورد نقش کنترل این بخش‌ها شامل پردازنده مرکزی، رم، فضای ذخیره‌سازی و دیگر قطعات کامپیوتر را بر عهده دارد. در کامپیوترهای اولیه، هر مادربرد در مدارهای مجتمع جداگانه‌ای قرار می‌گرفت و هر چیپ بخش خاصی از کامپیوتر را کنترل می‌کرد. به مرور و پیشرفت در حوزه مهندسی، این وظایف به دو تراشه مجزا به نام‌های پل شمالی و پل جنوبی سپرده شد که به دلیل موقعیت آن‌ها روی مادربرد، اینگونه نامگذاری شدند.
پل شمالی و جنوبی به طور ترکیبی مسئول تمام ارتباطات بین اجزای رایانه شخصی شما بودند. پل شمالی کنترل CPU را بر عهده داشت و آن را به بقیه اجزای رایانه شخصی مانند RAM متصل می‌کرد. پل جنوبی نیز بخش‌هایی مانند کنترلرهای SATA و IDE، پورت‌های USB، صدا، شبکه و غیره را کنترل می‌کرد. از آنجایی که این دو تراشه ادغامی از تعداد زیادی از تراشه‌های دیگر با نقش‌های تخصصی خاص بودند، به چیپست مادربورد معروف شدند.
در مادربردهای مدرن دیگر پل شمالی یا جنوبی وجود ندارد. بسیاری از نقش‌هایی که زمانی بر عهده پل شمالی بود، اکنون توسط خود CPU انجام می‌شود و نقش‌های باقی‌مانده به یک تراشه به سبک پل جنوبی سپرده شده است. این چیپست یکپارچه در مادربرد اینتل به عنوان پلتفرم کنترلر هاب (PCH) و در نسخه AMD به عنوان Fusion Controller Hub (FCH) شناخته می‌شود.

آیا چیپست مادربرد مهم است؟

سوکت CPU و چیپست مادربرد از اساسی‌ترین و مهم‌ترین اجزای یک رایانه هستند که ارتباط بین سایر اجزای سیستم و در واقع عملکرد اصلی کامپیوترهای صنعتی را هدایت می‌کنند. CPU و چیپست همواره با هم استفاده می‌شوند. CPU مسئول پردازش اطلاعات روی کامپیوتر و چیپست مادربورد مسئول مدیریت دستگاه‌های کامپیوتری و انتقال اطلاعات به CPU است. هر CPU از چیپست‌های خاصی پشتیبانی می‌کند و نوع رم، تعداد کارت گرافیک و بسیاری از مشخصه‌های آن نیز بر اساس چیپست مادربورد تعیین می‌شود.

چیپست مادربرد کجاست؟

چیپست مادربرد کامپیوترهای مدرن در خود CPU ادغام شده و مستقیماً با CPU در ارتباط است که موجب سرعت بخشیدن به فرایندهای کامپیوتری است. در مادربردهای جدید که بخشی از وظایف چیپست مادربورد به پردازنده سپرده شده، چیپست معمولاً زیر صفحه محافظ قرار دارد، اما محل دقیق آن بسته به مدل می‌تواند متفاوت باشد.

چیپست مادربردها را چگونه مقایسه کنیم؟

اشاره کردیم که چیپست مادربرد تعیین می‌کند که از چه اجزایی می‌توانید در رایانه خود استفاده کنید. نوع چیپست در سخت‌افزار AMD و Intel متفاوت است و مقدار RAM، تعداد پورت USB روی مادربرد، تعداد کارت گرافیک و مواردی از این دست را تعیین می‌کند. علاوه بر این، نوع چیپست مادربورد میزان هزینه یک مادربرد را نیز مشخص می‌کند و مانند اکثر سخت‌افزارها، چیپست مادربورد جدیدتر، به معنای بهتر و معمولاً گران‌تر است.
اما مقایسه مشخصات مادربرد و چیپست‌های مادربرد می‌تواند کمی دشوار باشد. چیپست مادربرد در هر دو شرکت AMD و Intel از یک سبک نامگذاری که به صورت ترکیب حروف و اعداد است، استفاده می‌کنند، هرچند برای نامگذاری از یک طرح و قاعده پیروی نمی‌کنند. به عنوان مثال، چیپست های مدرن اینتل از حروف H، B، Q، Z، W و Z مثل Intel Z690 یا H610 و چیپست‌های AMD از A، B و X مثل X570 یا A520 استفاده می‌کنند.

چیپست‌های سری AMD و Intel

هرچند به نظر می‌رسد که حروف و اعداد مورداستفاده برای نامگذاری چیپست مادربورد، هیچ رابطه‌ای با هم ندارند، اما در واقع اطلاعاتی بیش از آن که فکر کنید را به ما ارائه می‌دهند. به طور معمول، این حرف نشان‌دهنده سطح عملکردی است که می‌توانید از آن چیپست و در نتیجه مادربرد و ویژگی‌های آن‌ها انتظار داشت. رقم اول نشان‌دهنده نسل چیپست و دو رقم دوم معمولاً نشانگر عملکرد و قابلیت‌های آن هستند. برای برداشت بهتر در ادامه به چند نمونه از چیپست‌های اینتل و AMD اشاره خواهیم کرد:

چیپست مادربورد AMD

حرف A: چیپست مادربرد اقتصادی و مقرون‌به‌صرفه مانند A520.
حرف B: مادربردهای اصلی برای کاربرانی که به ویژگی‌های بیشتری نیاز دارند، مانند B550.
حرف X: مادربردهای رده بالا و گران قیمت مورداستفاده در ایستگاه‌های کاری با کارایی بالا مثل ورک استیشن، مانند X570.

چیپست مادربورد Intel

حرف H: مادربردهای اقتصادی و مقرون به صرفه اینتل، مانند H610.
حرف B: مادربردهای اصلی برای کاربرانی که به ویژگی‌های بیشتری نیاز دارند، مانند B660.
حرف Z: مادربردهای پیشرفته و رده بالا برای ایستگاه‌های کاری با کارایی بالا، مانند Z690.
حرف X: بالاترین سطح عملکرد اینتل، برای استفاده انحصاری با سخت‌افزار Intel Extreme مثل مدل X299
شاید این دسته‌بندی برای یک حساب سرانگشتی خوب باشد، اما حداقل در مورد چیپست مادربورد اینتل همیشه دقیق نیست. با این حال، رقم اول چه در اینتل و چه در AMD، همیشه نشان‌دهنده نسل چیپست است.

چگونه چیپست مادربرد موردنیاز خود را انتخاب کنیم؟

چیپست های مادربورد مختلف از اجزای مختلف مانند CPU های خاص پشتیبانی می‌کنند. از آنجایی که اجزا در مقایسه با هم ممکن است دارای قدرت کمتر و بیشتری باشند، یک چیپست گران قیمت، رده بالا و با امکانات کامل برای یک CPU میان رده، از نظر کارایی از یک چیپست رده پایین‌تر برای یک CPU قدرتمندتر، بهتر نیست. بنابراین انتخاب چیپست مادربورد به اولویت کاربر، نیاز و بودجه بستگی دارد. درست همانطور که هنگام ساخت یک کامپیوتر، بر اساس نیازهای فردی و کاری که می‌خواهید با کامپیوتر انجام دهید، تصمیم می‌گیرید، انتخاب چیپست مادربورد نیز باید براساس ویژگی‌ها یا اجزای موردنیازتان صورت می‌گیرد. پشتیبانی از CPU، RAM و PCI Express lane مهم‌ترین ویژگی‌هایی هستند که باید هنگام انتخاب چیپست در نظر داشته باشید.

کلام آخر

چیپست مادربرد اصلی‌ترین فاکتور تعیین‌کننده برای سازگاری مادربرد کامپیوترهای مدرن است. چیپست مادربورد وظیفه کنترل ارتباط بین CPU، RAM، ذخیره‌سازی و سایر تجهیزات جانبی را بر عهده دارد. چیپست‌ها توسط اینتل و AMD طراحی شده‌اند، اما بر روی مادربردهای تولیدکنندگان مختلف مانند MSI، Asus و ASRock یافت می‌شوند. بنابراین چیپست‌ها از CPU های مختلف پشتیبانی می‌کنند و اگر مادربرد از ویژگی خاصی از چیپست پشتیبانی نکند، آن ویژگی در رایانه شخصی شما کار نخواهد کرد. فروشگاه لوازم کامپیوتر پدیده پی سی به عنوان یک فروشگاه تخصصی در حوزه عرضه انواع قطعات کامپیوتر ساخت برندهای معتبر داخلی و خارجی، آماده است تا تجارب خود در زمینه انواع کالاهای سخت‌افزاری را در اختیار کاربران قرار دهد.